مرداد
مقاله‌ها
چگونه بهتر یاد بگیریم
روش معجزه‌آسا برای یادگیری
بسیاری از ما به‌دنبال راه‌های عجیب و غریب برای یادگرفتن هستیم. انتظار داریم روشی معجزه‌آسا وجود داشته باشد که بدون هیچ تلاش و تمرکز و توجه و دقت هر آنچه بخواهیم در هر حال و هر لحظه و هر زمان که نیاز بود از یک ساعت یا یک هفته یا یک سال در حافظه‌مان بماند و بعد در صورتی که نیازی نداشتیم از حافظه‌مان پاک کنیم. نگاهی رؤیاگونه یا به‌عبارتی توهم‌مانند که شاید به زبان نیاوریم اما چنانچه این راه‌حل وجود داشت، قند در دلمان آب می‌شد.
یادگرفتن موضوع جدید، به یک‌باره روی نمی‌دهد. این اصل پذیرفته‌شده در تمام پژوهش‌هاست.
مغز ما برای یادگیری هر موضوع جدیدی نیاز به زمان دارد. به استراحت نیاز دارد تا بتواند اطلاعات جدید را پردازش کند و آن را به اطلاعات گذشته پیوند دهد. چنانچه این زمان را از مغز بگیریم و اجازه ندهیم در فرصت و زمان کافی، اطلاعات جدید را بررسی کند، دچار انباشت اطلاعات می‌شویم و مغز بعد از کمی هر چه به آن وارد شود، پس می‌زند؛ یعنی هیچ خروجی مفیدی ارائه نمی‌دهد. به همین دلیل است که به استراحت‌های کوتاه بین مطالعه و یادگیری و تمرکز تأکید شده است تا ذهن این فرصت را پیدا کند راجع به موضوعی دیگر و اقدامی دیگر تمرکز کند و در آن لحظه در ناخودآگاه انسان کار پردازش و ساماند‌هی اطلاعات جدید انجام می‌شود.
سه نکته برای یادگیری بهتر و عمیق‌تر:
۱. داشتن هدف و برنامه برای یادگیری
برای یادگیری باید با برنامه و هدف‌گذاری اقدام کرد. نمی‌شود رویکردمان این‌گونه باشد چنانچه حوصله‌ام شد این کتاب را می‌خوانم. چنانچه فرصت شد، به فایل سخنرانی گوش می‌دهم. امروز می‌خواهم فقط زبان انگلیسی تمرین کنم. فردا تمام وقتم را روی ریاضی می‌گذارم. هر لحظه هر کاری پسندم بود انجام می‌دهم. نتیجه این‌گونه برنامه‌ریزی می‌شود یک سری اقدام‌های پراکنده و نیمه‌کاره و یادگیری‌های اتفاقی و زودازبین‌رونده.
بی‌برنامه اقدام‌کردن آسیب‌زاست. آن نتیجه و کارایی و اثربخشی لازم را به اندازه وقت و زمانی که برای آن صرف می‌شود، به همراه ندارد.
۲. رعایت اصل استراحت و فرصت پردازش به مغز
چنانچه می‌خواهید کتابی با موضوع جدید مطالعه کنید و برای مثال، چهار ساعت زمان می‌خواهد تا آن را مطالعه کنید، حتماً تفکیک‌بندی زمان به بازه‌های کوتاه را مدنظرمان باشد و در صورت امکان از تکنیک پومودورو استفاده کنید.
۳. اهمیت مرور
از مرور آنچه می‌خوانید، غافل نشوید. اصل یادگیری بر مرور درست و به‌موقع است.
این نکته همیشه مدنظرتان باشد:
یادگیری امروز، هرگز به معنای به یادآوری فردا نیست.
برای مرور، بازه‌های زمانی مختلفی پیشنهاد شده است. بسیاری پژوهش‌ها بر این نکته تأکید می‌کنند که نخستین مرور را بلافاصله بعد از مطالعه انجام دهید. مرور دوم، یک روز بعد؛ مرور سوم، یک هفته بعد؛ مرور چهارم، یک ماه بعد؛ مرور پنجم سه ماه بعد.
برخی از پژوهش‌ها مرور دو برابر را پیشنهاد می‌کنند. یعنی مرور بعد از یک، دو، چهار، هشت، شانزده و سی‌و‌دو روز بعد.
به هر حال، به هر روشی مرور انجام می‌دهید، اصل بر اینست که فقط انجام دهید. یادگیری بدون مرور، جز آب در هاون کوبیدن نیست.
همچنین این امکان برایتان فراهم است تا در دوره‌های غیرحضوری و کاربردی زیر شرکت کنید:
دوره غیرحضوری «روش مطالعه صحیح و یادگیری سریع»
دوره غیرحضوری «تقویت حافظه و تمرکزافزایی»
دکتر مجید نعیم‌یاوری
راجع به استراحت دادن به مغز بعد از دریافت اطلاعات جدید، به نظرم رسید که فرآیندی شبیه درست کردن خمیر نان دارد. باید مدتی به مواد زمان بدهیم تا عمل بیاید در غیر اینصورت نان کیفیت خوبی ندارد. انگار برای اینکه اطلاعات هم با دانسته‌های قبلی ترکیب شوند و منجر به تغییر رفتارهای انسان شوند، مغز نیاز به زمان دارد.
بله. درست و دقیق مثال زدید. هجوم یک‌باره و رگباری اطلاعات به مغز بدون دادن فرصتی برای پردازش و ترکیب با دانسته‌های قبلی، موجب می‌شود مغز، اطلاعات جدید را پس بزند و فرآیند یادگیری مختل شود. مثل دیواری می‌مونه که چنانچه هنوز ملات بین آجرهایش خشک نشده باشد، بخواهیم سقف هم روی آن بنا کنیم، نتیجه‌ای جز فروپاشی ساختمان نخواهد داشت.